Oczywiście że zawsze zapraszamy do Gruzji, ale dlaczego w ogóle warto odwiedzić Gruzje w 2023 roku? Bo to różnorodny kraj o unikalnej przyrodzie, kulturze i historii, który w każdą porę roku potrafi zaskoczyć swymi urokami – no, i nie ma co kłamać, za stosunkowo niskie ceny. Nim szybciej odwiedzisz ten kraj tym lepiej, bo liczba turystów rośnie niemal każdego roku, a chyba największy skarb Gruzji to jej ludzie. Tutaj z ludźmi można szybko nawiązać przyjazne, szczere kontakty. Poza tym bogate wino i kuchnia są wyjątkowe i pyszne. Stolica Gruzji Tbilisi jest jednym z najlepszych przykładów wielokulturowości i różnorodności na świecie, gdzie ludzie czują się swobodnie. A ponadto w 2023 odbywają się liczne festiwale i wydarzenia, których warto zwiedzić.
W tym artykule przedstawiamy więc 10 powodów, dlaczego warto odwiedzić Gruzję w 2023 roku.
Wszystkie miejsca zaznaczone gwiazdką ✰ możesz zwiedzić z nami. Po prostu kliknij na link i dowiedz się więcej.
1) Gruzińska przyroda zaskoczy Cię widokami i swym dziewictwem
Lubisz morze czy góry? A może jedno i drugie razem? Gęste lasy czy dalekie stepy? W każdym wypadku Gruzja jest idealnym miejscem dla Ciebie. Gruzja to kraj, który ma jednocześnie półpustynie i lodowce.
Nad Morzem Czarnym ✰ panuje śródziemnomorski klimat, gdzie rosną mandarynki, bambusy, pomarańcze, eukaliptusy i inne egzotyczne gatunki drzewa. Nie ma co się dziwić, że w Batumi znajduje się największy park botaniczny na terenie dawniejszego ZSSRu. Prawdziwy raj dla gadów i roślinności, a tam, gdzie klimat w subtropiczny przechodzi, teź dla płazów.
Zarazem góry w Swanetii lub Tuszetii oferują najlepsze szlaki na piesze wędrówki jak i wyzwania dla profesjonalnych alpinistów. Gruzja jest również bogata w obszary chronione i wciąż dziewicze lasy. Wynajmij samochód, załaduj rowery i namioty i wybierz się na przygodę!
Jednak miejsc pięknych nie trzeba szukać tylko w głębi parków narodowych. Też tam, gdzie wygodnie dojechać wycieczką objazdową albo nawet komunikacją publiczną, nie da się ominąć ledwo ruszanej natury. Wycieczki pontonem, quadem, na nartach ✰ albo konno czy nawet loty paragliding pozwalają wykorzystać geologie Kaukazu na maksa. Sama droga w kierunku Kazbegi ✰ umożliwia wszystkie wymienione rzeczy.
Jednak polecamy nie czekać długo, zanim turystów będzie zbyt dużo i wyprawy zostaną ograniczone ze względu na ochronę środowiska.
2) Kultura i historia, których nie znasz
Dużo ludzi przepuszcza, że Gruzja to „na pewno tam trochę turecka/rosyjska/perska” – zależnie, kogo się zapytasz. Oczywiście, że Gruzja dzięki swemu położeniu między Europą a Azją, Rosją a turecko-perskim światem, na Szlaku Jedwabnym dużo wpływów od zewnątrz uznała. Ale co ciekawe, to że te wpływy wcale nie są takie wielkie. Przez stulecia Gruzja utrzymała swoją własną tożsamość.
Język gruziński jest wyjątkowy. Posiada własny system pisma (tzw. mchedruli მხედრული ‘pismo rycerskie’) i nie należy do żadnej dużej grupy językowej, takiej jak słowiańskiej, a nawet mnie do indoeuropejskiej. Najstarsza gruzińska książka pochodzi z V wieku, a największy gruziński poemat jest „Rycerz w Tygrysiej Skórze” Szoty Rustawelego, który ze względu na swoją wielkość i doskonałość porównywana jest nawet do Homera.
Gruzja oficjalnie przyjęła chrześcijaństwo w IV wieku. W Muzeum Narodowym w Tbilisi przechowywane są najstarsze gruzińskie przedmioty. Możesz tam zobaczyć złote dzieła rzemiosła ponad 4-5 tysiące lat starych! Już dla starożytnych Greków Kolchida była potęgą za Morzem Czarnym. A na odwrót dziś Gruzini chętnie wspominają o tym, że związki z Europą istniały już za czasów greckich mitów. Np. miasto Kutaisi ✰ ma statek Argo i złote runo w herbie.
Gruzini są bardzo dumni ze swojej starej kultury i historii, do której też należy kuchnia i wino. Ale to są tematy takie wybitne, że wymienimy poniżej dokładniej.
Jednak że Gruzja jest stosunkowo małym krajem, jest na dodatek różnorodnym. Tajemnicze wierze obronne znajdziesz na północy w Tuszetii, Swanetii i Chewsuretii, a na południu kraju odkryjesz co rusz pozostałości budynków dawnych stulecia (sławnym przykładem to skalne miasto Wardzia w Samcche-Dżawachetii); zachod słynie winem, wschód serem, a w regionie Mingrelia-Górna Swanetia usłyszysz języki jeszcze rzadsze od gruzińskiego.
3) W Tbilisi na pewno będziesz miał świetny czas
Tbilisi to wielka metropolia, wyróżniająca się wielokulturowością i różnorodnością, którą poczujesz na każdym kroku. Na jednej pewnej małej dzielnice starego Tbilisi ✰ znajdziesz świątynie aż sześciu różnych wyznań i ludów, którzy od wieków żyją ze sobą w pokoju. Jest to miasto, które łączy różnorodność również w architekturze. Znajdziesz tu łaźnie z gorącą wodą siarkową w stylu perskim obok 300-letnich domkach z witrażami i drewnianymi balkonami, futurystyczne szklane wieżowce z drogimi butikami i luksusowymi hotelami położone w starych uliczkach pełen pięknych kawiarniach.
A jeśli lubisz życie nocne, bohema Tbilisi też nie pozostawi Cię obojętnym. Każdego wieczoru znajdziesz gdzieś muzykę na żywo. Dyskoteka Bassiani pod stadionem narodowym ma wśród miłośników muzyki elektronicznej w całej Europie wielką renomę.
Jednak nie tkwi tylko życie młodzieżowe w metropolii. W tzw. „Paryżu wschodu” kultura też prezentuje się na licznych scenach teatralnych i orkiestralnych, w Muzeum Sztuki Nowoczesnej i nielicznych małych galerii. W Parku Języka Ojczystego (Deda Ena Park, დედა ენის პარკი) malarze sprzedają codziennie swoje dzieła.
Oczywiście Tbilisi jest miastem, gdzie najwięcej wydarzeń się odbywa. Patrz na nasz kalendarz na końcu tego artykułu, dla jakich wydarzeń kulturalnych opłaca się zwiedzić Gruzje w 2023 roku.
4) Pan Bóg pocałował ziemie między Kaukazami, dla tego klimat jest przez cały rok przyjemny
Gruzja jest pięć razy mniejsza od Polski, jednak klimatycznie jest zaskakująco podzielona. Na zachodzie panuje klimat podzwrotnikowy morski (gorące lata, ciepłe zimy, znaczne opady), natomiast na wschodzie klimat bardziej suchy i gorący.
W dużych miastach Gruzji, Tbilisi, Batumi i Kutaisi, zima nie jest surowa, rzadko pada śnieg, a średnia temperatura w zimowe dni wynosi 6-8 stopni. Lato zatem jest gorące – 32-37 stopni w Lipcu. Dla tego polecamy w Lipcu wycieczki tak zaplanować, że zawsze będzie okazja kąpieli w morzu albo pod wodospadem.
Jednak po dotarciu w góry klimat znacznie się zmienia. Im wyżej dany region znajduje się nad poziomem morza, tym temperatura jest niższa. Więc góry od wiosny do jesieni zapraszają na trekking. Zima 2022/23 była niezwykle łagodna, więc myślę, że też 2023 nawet w zimie można wybrać się nie tylko na narty, lecz też na wędrowanie.
Na kształtowanie się powietrza w kraju ma wyjątkowo szczęśliwe położenie kraju. Morze Czarne powoduje klimat śródziemnomorski, a pasma górskie Wielkiego i Małego Kaukazu chronią kraj przed zimnymi wiatrami z północy i upałami od południa.
5) Bo wino tam, gdzie je wynaleziono, nie może być złe
Gruzini są dumni ze swojej kuchni, a jeszcze bardziej ze swojego wina, którego produkcja ma 8000 lat ciągłej tradycji. Do dziś w Gruzji wino przygotowuje się starożytną metodą w glinianym dzbanie "Kwewri" zakopanym w ziemi, a proces fermentacji przebiega w sposób naturalny. Ta metoda nastawiania wina nawet została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.
W Gruzji stół rządzi się swoimi prawami. Szefem stołu imprezy jest tak zwany tamada, który ma przywilej wznoszenia dydaktycznych toastów.
Gruzini piją przy stole duże ilości wina, nie rzadko ponad dwa litry. Odpowiednio najpopularniejszym winem na święta jest Rkatsiteli, stosunkowo lekka odmiana wina białego. Jednak popularne są również słodkawy i łagodny czerwony Saperawi. Kindzmarauli, Manawi Mcwane, Tsolikouri i inne.
6) W kuchni trafia „porządne żarcie” na wyrafinowane pomysły
Zwyczajowe potrawy są w większości pożywne i tłuste, na przykład chinkali (pieróg gruziński), chaczapuri (placek z serem), szkmeruli (kurczak w sosie czosnkowym), jednak wegetarianie i weganie również nie będą głodni, bo wśród potraw gruzińskich można znaleźć różne dania z warzyw. Nawet chinkali ma wiele odmian, takich jak grzyby, ser, ziemniaki itp.
Takie dania jak bakłażan z orzechami włoskimi, fasolą i mczadi (chleb kukurydziany) , odżachuri (ziemniaki z grzybami, wegetariańską wersję), pchali (siekane i mielone warzywa, często z orzechami włoskimi), chaczapuri ze szpinakiem i różnymi ziołami to pełnoprawne i bezkonkurencyjne części gruzińskiego stołu.
7) Niezwykła gościnność ludzi Cię zaskoczy
Gruzini to gościnni ludzie, uznają siebie za Europejczyków i są serdeczni dla Europejczyków, a szczególnie serdecznie podchodzą do Polaków. Uwielbiają wino, taniec, śpiew, żarty i dobrą zabawę. W Gruzji większość prac się zaczyna dość późno w porównaniu do Europy, czyli dopiero od godziny 10.
Gruzini są dumni, nie lubią narzekać przy obcych i mówić o swoich niedoskonałościach, wręcz przeciwnie, na pierwszy rzut oka może Wam się wydawać, że czują się bardzo szczęśliwi mimo niezbyt dobrej sytuacji gospodarczej Gruzji.
Ze starszymi ludźmi, którzy pamiętają jeszcze Związek Radziecki, można porozumieć się po rosyjsku, a z młodymi po angielsku.
"Są miejsca, gdzie jesteś turystą, są miejsca, gdzie jesteś gościem". To zdanie powiedział mi mój przyjaciel Marek, który już czwarty rok regularnie odwiedza Gruzję. Myślę, że wiem, co ma na myśli. To prawda, że z roku na rok do Gruzji przyjeżdża coraz więcej turystów, a infrastruktura turystyczna również się rozwija, jednak, wystarczy lekko zboczyć z ubitego szlaku turystycznego i od razu zobaczysz autentyczne oblicze Gruzji i Gruzinów, ich codzienne życie i serdeczna gościnność, która sprawi, że poczujecie się jak gość, a nie turysta – to znaczy, że bezwarunkowo zaproszą Cię na jedzenie lub przynajmniej wino. A wina nigdy nie przestaną nalewać. Chętnie pochwalą się swoim domem albo sowim ogrodem i napiją się z wami za Polskę, za Gruzje i za przyjaźń polsko-gruzińską – bo trzy kieliszki to lepsze od jednego.
8) Gruzja jest tania!
Gruzja jest nadal uważana za kraj budżetowy, w którym można odpocząć za niezbyt wysoką cenę. W porównaniu z innymi krajami europejskimi Gruzja jest znacznie tańszą opcją. Tanie loty z różnych krajów Europy czynią Gruzję jeszcze bardziej atrakcyjnym krajem. Istnieją bezpośrednie loty z 6 głównych miast Polski na lotnisko w Kutaisi z wizą, gdzie przy dobrej zniżce można kupić bilet w dwie strony za jedyne 250 zł.
Tygodniowy pobyt w Gruzji w przypadku wycieczek grupowych to koszt średnio od 2000 do 4000 zł.
Pyszny i bogaty gruziński obiad w centrum Tbilisi kosztuje średnio 40 - 60 złotych.
Ceny gruzińskiego rodzinnego wina zaczynają się już od 8 złotych.
Warzywa i owoce na gruzińskich rynkach są prawie dwa razy tańsze niż w Polsce.
Jak wszędzie ceny też w Gruzji rosną, a tutaj nawet szybciej, po kraj i rynek turystyczny się rozwijają.
Co prawda, przelicznik ze złotówki do gruzińskiego lari nie jest w tej chwili najlepszy. Za to bardziej się opłaca, jeśli wymienisz euro na lari!
9) Nie ma czego się bać w Gruzji
Chociaż istniało pewne niebezpieczeństwo podczas wojny rosyjsko-gruzińskiej w 2008 roku, Gruzja jest obecnie bezpiecznym krajem do odwiedzenia. W związku z tym, że dużo osób nie wie zbyt wiele o Gruzji, myślą, że z powodu wojny na Ukrainie Gruzja również jest zagrożona. Cóż, może nigdy nie wiadomo, co dzieje się w głowie jednej konkretnej osoby, siedzącej na czerwonym placu, ale obecnie nie ma żadnej wojny ani jakiś znaków, które mogłyby spowodować pewne niebezpieczeństwa dla Gruzji.
Tak więc, zapomnijcie o tym.
Jeśli chodzi o statystyki, W Międzynarodowym Indeksie Przestępczości 2023 Gruzja zajmuje 18 miejsce na świecie pod względem bezpieczeństwa za takimi krajami jak Chorwacja, Islandia, Tajwan, Estonia, Słowenia i inne. Polska ma 27. miejsce. Więc według tych danych możemy powiedzieć, że przestępczość w Gruzji jest znacznie niższa niż w Polsce.
Co prawda, w Tbilisi istnieją doniesienia o drobnych przestępstwach przeciwko turystom, takich jak kradzieże kieszonkowe w głównych obszarach turystycznych, zwłaszcza ze strony cygańskich dzieci, więc należy uważać na swoje rzeczy, ale ryzyko jest mniejsze niż w wielu innych europejskich miastach.
Zobacz też: Czy Gruzja jest bezpieczna? 7 praktycznych porad
10) Przez cały rok zawsze gdzieś coś się dzieje (kalendarz wydarzeń)
I jak powiedziałam w 2023 roku w Gruzji nie będzie nudy. Mamy wiele festiwali i wydarzeń, na które warto spojrzeć podczas planowania Twojego pobytu w Gruzji. Więc tutaj przedstawiam kalendarz w pigułce. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, zobacz nasz szczegółowy kalendarz.
Styczeń 2023
1 stycznia - Nowy Rok
2 stycznia - Bedoba, dzień losu, możesz o tym przeczytać w moim artykule o noworocznych tradycjach.
7 stycznia - Boże Narodzenie – Mój artykuł o Bożym Narodzeniu prawosławnym w Gruzji znajdziesz tutaj.
14 stycznia - Stary Nowy Rok
13-14 stycznia - Gemo Fest, Mestia – festiwal kulinarny z muzyką na żywo i fajerwerkami
Luty 2023
2-4 lutego – Doc Screenings, Tbilisi. Międzynarodowy Festiwal filmów dokumentalnych
15 lutego - Lamproba - w Mestii. Lamproba to święto z lampami
16. lutego – 5. Marca - Mistrzostwa Świata w Narciarstwie Dowolnym i Snowboardingu FIS.
17 & 18 lutego - Fresh Stream Experimental Film Festival, Tbilisi. Międzynarodowy festiwal filmów artystycznych i eksperymentalnych, animacji i muzyki.
26 lutego - Berikaoba, Didi Chailuri. Stare przywitanie wiosny. Przeczytaj o tym tutaj.
Marzec 2023
3 marca - Dzień Matki
8 marca - Dzień Kobiet
17 & 18 marca – Live Screenings Filmfestival, Tbilisi. Międzynarodowy festiwal filmów krótkometrażowych niezależnych w Tbilisi.
24 & 25 marca - 4 Billion Galactic Years – Fantasy Sci-Fi Festival, Tbilisi. Międzynarodowy festiwal filmów fantastycznych i sci-fi w Tbilisi.
Kwiecień 2023
16 kwietnia - Wielkanoc prawosławna.
14 & 15 kwietnia – Bloody Mirror Horror Film Festival. Międzynarodowy festiwal filmów grozy w Tbilisi.
16 kwietnia – Leloburti. Pełnokontaktowa gra w piłkę przypominająca rugby w wiosce Szuchuti.
17 kwietnia - Dzień zmarłych.
23 kwietnia – Tbilisi Adventure Run. Bieg wzdłuż szlaku trekkingowego w Tbilisi.
Maj 2023
2 maja - Kutaisoba, festiwal miasta Kutaisi, obejmujący muzykę i taniec na żywo oraz targi prezentujące imeretyjskie jedzenie i wino.
Połowa maja (termin jeszcze nie ustalony) - Festiwal wina w parku Mtacminda w Tbilisi.
5 & 6 maja – Festiwal wina Zero Compromise w Tbilisi
25. – 29. Maja – Międzynarodowy Festiwal Książki w Tbilisi.
26 maja - Dzień niepodległości Gruzji
Ostatni tydzień maja – Festiwal tuszeckiego sera w miejscowości Achmeta w Kachetii.
Czerwiec 2023
Każdy weekend w czerwcu - Street food Festival w Tbilisi.
7 Czerwca - Lomisoba. Święto Mtiulów o korzeniach przedchreścijańskich.
21. czerwca – 8. lipca: Mistrzostwa Europy U-21 w Piłce Nożnej 2023.
Czerwiec - Festiwal Art-Gene w Skansenie Etnograficznym w Tbilisi. Muzyka ludowa, rzemiosło, sztuka współczesna i taniec są w centrum uwagi.
Czerwiec (prawdopodobnie) – Tbilisi Open Air. Największy festiwal muzyczny w Kaukazie
Lipiec 2023
28 lipca - Kwirikoba. Jeden z największych festiwali ludowych w regionie Swanetii.
Koniec lipca – Rokva. Festiwal muzyczny, Szowi w regionie Racza.
Sierpień 2023
Pierwszy tydzień sierpnia – Tuszetoba, święto ludowe w Tuszetii.
Połowa sierpnia - Black Sea Jazz Festiwal. Jeden z największych festiwali muzycznych w Gruzji.
Połowa sierpnia – Szatiloba. Świętowanie lokalnej kultury w okolicach wioski Szatili.
31 sierpnia – 10 września – Tsinandali Festival. Jeden z najbardziej prestiżowych gruzińskich festiwali muzycznych w historycznym Chavchavadze Estate poza Telawi.
Sierpień - Taoba International Youth Film Festival, czyli międzynarodowy festiwal filmu młodzieżowy w Tbilisi.
Wrzesień 2023
Przez cały wrzesień – Rtweli. Winobranie z masowymi imprezami zbierania winogron, tłoczenia winogron, ucztowania, śpiewu i tańca.
Pierwszy tydzień sierpnia – Batumoba. Festiwal miasta Batumi
Październik 2023
Początek października - Tbilisoba w Tbilisi. To jest największe wydarzenie w kalendarzu kulturalnym Gruzji.
14 października - Sweticchowloba w Mcchecie ✰. Patriarcha organizuje ceremonię dla pielgrzymów i masowy chrzest w ramach uroczystości.
Październik – TIFL –Międzynarodowy festiwal literatury w Tbilisi
Połowa października - Etno Fest Tbilisi. Święto gruzińskiego rzemiosła w Tbilisi
Październik/listopad - GIFT - Georgian International Festival of Arts in Tbilisi czyli Gruziński festiwal sztuki widowiskowej w Tbilisi
Listopad 2023
13 listopada – Święto 100.000 świętych męczenników. Jeden z najważniejszych dni świątecznych w Gruzińskim Kościele Prawosławnym i imponujące widowiska. Na moście Metekhi na Starym Mieście odbywa się specjalna liturgia pod gołym niebem pod przewodnictwem patriarcha Gruzji.
Połowa listopada - Festiwal chleba. Odbywa się każdej jesieni na terenie zamku Rabati w Achalciche.
Listopad - TIAF Międzynarodowy Festiwal Animacji w Tbilisi. Międzynarodowe wydarzenie dla animacji, gier wideo i związanych z nimi popularnych form sztuki.
Listopad – Festiwal Baroku w Tbilisi. Festiwal muzyki chóralnej, kamerlanej i orkiestralnej z epoki baroku
Grudzień 2023
Początek grudnia – AmerImeri, festiwal win naturalnych w Ckaltubo koło Kutaisi.
Grudzień - TIFF - Tbilisi International Film Festival – Najważniejszy i największy z wielu festiwali filmowych w Gruzji.
Od połowy grudnia – Przygotowanie się na Nowy rok. Od połowy grudnia w mieście pojawiają się świąteczne targi, a także rozbudowane pokazy świateł. Kulminacją obchodów jest huczny pokaz sztucznych ogni, który trwa przez całą noc.
31 grudnia – Nowy rok =)
jeśli podoba Ci się artykuł, udostępnij go swoim znajomym!
